BÜLENT ŞIK YAZDI Pestisitler, Sağlığımız, Biyoçeşitlilik Kaybı ve “Zehirsiz Sofralar
Biyolojik çeşitlilik kaybı günümüzün en önemli sorunlarından biri.
Biyolojik çeşitliliğin azalması doğada yaşayan canlı türlerinin yok olması anlamına geliyor.
Canlı türlerinin normalden daha yüksek bir oranda yok olması yeryüzündeki hayatın ciddi bir kriz içinde olduğunun bir göstergesi olarak yorumlanıyor.
Toksik kimyasal madde kullanımı ve habitat kaybı biyolojik çeşitlilikteki kaybın (ya da biyoçeşitlilikteki azalmanın) en önemli iki nedeni olarak gösteriliyor.
Toksik kimyasal maddeler içinde ise pestisitler dünya genelinde, geniş coğrafi alanlarda en yaygın olarak kullanılan kimyasal madde grubunu oluşturuyor.
Pestisitler tarımda, kentsel bahçe ve park alanlarında kullanılan toksik kimyasal maddeler.
2019 yılında yayınlanan iki büyük bilimsel çalışmada dünya genelinde böcek türlerinin sayısında gözlenen büyük azalmada, yani böceklerdeki biyolojik çeşitlilik kaybında pestisitlerin önemli bir rolü olduğu açıklandı.
Geçtiğimiz Şubat ayında sonuçları açıklanan kapsamlı bir bilimsel incelemede dünyadaki böcek türlerinin kaygı verici bir azalma oranı ile yok oldukları dile getirilmişti.
Çalışmada önümüzdeki birkaç on yılda dünya böcek türlerinin % 40'ının yok olabileceği belirtildi.
Habitat kaybı (böceklerin yaşam alanlarının kentleşme, tarım alanları açılması gibi nedenlerle daralması) ve 1950’li yıllardan günümüze uzanan aralıkta dünya genelinde yaygın bir şekilde kullanılan pestisitler böcek türlerindeki hızlı yok oluşunun ana nedenleri olarak gösteriliyor.
Geçtiğimiz hafta yayınlanan bir başka kapsamlı çalışmada ise ormanlar ve meralar gibi korunaklı yaşam alanlarında bile böcek türlerinin sayısında azalmalar olduğu belirtildi.
Böcekler yeryüzündeki canlı türleri içinde muazzam bir çeşitliliğe ve nüfusa sahip.
Örneğin yaşayan her dört canlıdan biri kınkanatlıdır.
Böcek deyince aklımıza sinekler ya da hamamböcekleri gibi rahatsız edici canlılar gelmesin hemen. Böcekler yeryüzündeki hayatın devamlılığı için vazgeçilmez önemde canlılar. Bu canlı türlerinin sayısında ve nüfus büyüklüklerinde meydana gelen azalmalar çok ciddi bir uyarı olarak görülmeli.
Pestisitlerin insan sağlığına olan olumsuz etkileri yıllardır tartışma konusu ama görünen o ki pestisitlerin yol açtığı zarar sadece insan sağlığı ile sınırlı değil.
Pestisit kullanımını sınırlandıran, azaltan ya da sonlandıran uygulamalar ve önlemler insan sağlığını korumanın yanı sıra doğal hayattaki biyoçeşitliliği de korumak anlamına geliyor.
Peki, bu konuda ne yapabiliriz?
Bu soruya birkaç aydır ülkemizde yürütülen bir çalışmayı örnek vererek yanıt vereceğim.
Geçtiğimiz Nisan ayında ‘Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’ öncülüğünde pestisitlerin zararları konusunda farkındalık yaratmak ve Türkiye’deki pestisit kullanımını azaltmak için bir proje çalışması başlatıldı.
Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu V Programı kapsamında desteklenen ve PAN Europe (Avrupa Pestisit Eylem Ağı) ortaklığında yürütülen çalışma “Zehirsiz Sofralar” adını taşıyor.
Projede konu ile ilgili sivil toplum örgütlerinin ve sivil girişimlerin Türkiye’de pestisit kullanımını azaltmak, alternatif tarım ve zararlılarla mücadele yöntemlerini yaygınlaştırmak için bir arada hareket etmelerini sağlayacak bir ağın kurulması planlanıyor.
Nisan ayından bu yana çeşitli kentlerde ağ içinde yer alacak örgüt ve sivil girişimlerle toplantılar yapıldı.
Bu hafta sonu İstanbul’da ağın içinde yer alan örgüt ve girişimlerin bir araya geleceği, pestisit kullanımı ile ilgili sorunların, alternatif uygulamaların ve birer yurttaş olarak ne yapabileceğimiz konularının ele alınacağı uluslararası katılımlı bir konferans yapılacak.
23 Kasım 2019 Cumartesi günü Kadir Has Üniversitesi Cibali Kampüsü D Blok Büyük Salonda saat 09.00-18.30 arasında yapılacak uluslararası konferansın programı aşağıda yer alıyor.
* Büyütmek için tıklayın
Pestisitlerin yol açtığı zararları önleyici çalışmalara birer yurttaş olarak katılabilir veya destek olabiliriz.
Zehirsiz Sofralar projesi ile ilgili çalışmalara, duyuru ve yayınlara ulaşmak için aşağıdaki sosyal medya hesapları takip edilebilir.
Facebook: https://www.facebook.com/zehirsizsofralaricin/
Twitter: @zehirsiz_ag
